Nauka czytania dzieci z dysleksją to wyzwanie dla rodziców i nauczycieli. W artykule wyjaśniamy, na czym polegają te specyficzne trudności i co robić, by przezwyciężyć je krok po kroku. Podsuwamy też pomysły na książki, które polubi niemal każde dziecko z dysleksją.
Dysleksja u dzieci – podstawa to wczesna interwencja
Nauka czytania dzieci z dysleksją to temat wielowymiarowy. Podstawowym problemem dla początkującego czytelnika jest umiejętność śledzenia tekstu oraz całościowe i prawidłowe odczytanie słów. Dziecko z dysleksją często przekręca wyrazy lub na podstawie przeczytanego fragmentu zdania wymyśla jego ciąg dalszy. W dalszej kolejności pojawiają się też problemy z rozumieniem tekstu.
Pamiętaj, że w tym przypadku nie tylko o naukę czytania chodzi. Dysleksja u dzieci może skutkować niską samooceną, niewykorzystaniem potencjału intelektualnego, a nawet nerwicą i fobią szkolną. Interwencje trzeba podjąć już na wczesnym etapie nauki czytania, gdyż wówczas utrwalane są właściwe techniki.
Dobra wiadomość jest taka, że dziecko z dysleksją może przezwyciężyć trudności. Potrzeba do tego cierpliwości, odpowiednich metod i humoru. Ale o tym więcej w kolejnym akapicie.
Przeczytaj również: Problemy z nauką czytania u dzieci – przyczyny i porady
Dziecko z dysleksją potrzebuje planu
Nauka czytania dzieci z dysleksją będzie przebiegać skutecznie, jeśli ją odpowiednio zaplanujesz. Oto 10 wskazówek, które warto wziąć pod uwagę przy projektowaniu takiego procesu.
1. Praca nad koncentracją
Tylko dziecko, które potrafi skoncentrować się chociaż przez kilka minut, może przystąpić do nauki czytania. Pamiętaj, że osoby z dysleksją mają z tym szczególne trudności. Popracujcie nad tym samodzielnie lub ze specjalistą. Weź też pod uwagę to, że problemy z koncentracją u dzieci biorą się często z przebodźcowania np. związanego z brakiem higieny cyfrowej.
2. Nauka liter
Nauka czytania dzieci z dysleksją to ciągłe utrwalanie liter. Nawet jeśli myślisz, że dziecko już dawno je przyswoiło, warto to regularnie weryfikować.
3. Od liter do sylab
Jeśli dziecko z dysleksją nauczyło się już liter, możesz przejść do nauki czytania sylabami. Warto to robić poprzez zabawę, stosując np. gry karciane lub planszowe.
4. Karteczki z całymi słowami
Po nauce sylab przejdź do utrwalania z dzieckiem całych wyrazów. Jak to zrealizować? Pokazuj dziecku kartki z wydrukowanymi słowami i czuwa nad tym, by dziecko czytało je całościowo.
5. Czas na pierwsze książki
Sukces czytelniczy dziecka z dysleksją zależy też od dobrze dobranych książek. Na początek sięgaj po lektury z dużą czcionki i niewielką ilością tekstu. Tak przygotowane są wszystkie książki z serii „Czytam sobie” HarperCollins.
6. Wiara czyni cuda
Nie postrzegaj swojego dziecka przez pryzmat dysleksji. Jak podkreślają psychologowie: lepiej radzimy sobie, gdy ktoś wierzy w nasz sukces, nawet pomimo dostrzegania różnych trudności.
7. Pozytywna motywacja
Dzieci szybko się zniechęcają, kiedy nie widzą postępów, a reszcie klasy nauka przychodzi z łatwością. Koniecznie zadbaj o to, żeby narastające problemy nie budziły stresu i niechęci. Zacznijcie od prostych ćwiczeń, które kojarzą się raczej z zabawą niż z wywoływaniem presji. Cierpliwie tłumacz, pomagaj i chwal.
Pomysł na dodatkową aktywność: Dziecko z dysleksją mierzy się z wieloma problemami, dlatego zadbaj o to, by nauka czytania kojarzyła się ze śmiechem i humorem. Na dobry początek podsuń mu zabawną książkę z serii „Czytam sobie” np. „Kura Krystyna i jej banda”. To opowieść o szalonych przygodach wiejskich zwierząt.
8. Atmosfera wsparcia
Aby wspólna nauka przyniosła spodziewane efekty, będzie wymagała przede wszystkim czasu. Musisz go dziecku poświęcić bez irytacji, aby czytanie nie kojarzyło się z negatywnymi emocjami. Drugim ważnym składnikiem są odpowiednio dobrane materiały pomocnicze. Skorzystaj z materiałów do darmowego pobrania przygotowanych na podstawie książek z serii Czytam sobie. Znajdziesz w nich zakładki, wykreślanki, pocztówki czy zawieszki na drzwi.
Pomysł na dodatkową aktywność: Chcesz, by nauka czytania dzieci z dysleksją przebiegała w przyjemnej atmosferze? Wypróbuj „Czytam sobie. Pierwsze słowa. Zestaw edukacyjny” – to idealny pomysł na początek, bo łączy zabawę z nauką. Pakiet ten zawiera dużą planszę do nauki alfabetu dla najmłodszych. Jest też pięknie ilustrowana książeczka „Doktor Ola”, która ułatwi dzieciom naukę czytania dzięki prostym zdaniom i ciekawym ćwiczeniom głoskowania. Bezstresowe poznawanie alfabetu zapewni zestaw barwnych kart edukacyjnych oraz z literkami. Całość niewątpliwie zachwyci dzieci, a dla rodziców został przygotowany poradnik, który będzie merytorycznie wspierał ich dydaktyczne działania.
9. Systematyczny trening
Regularny kontakt z odpowiednio dobranymi książkami na pewno pomoże w szlifowaniu umiejętności czytania. Interesujące i różnorodne czytanki dla dzieci znajdziesz w „Elementarzu współczesnym”. Przejrzysty i skrojony na miarę naszych czasów, ma mnóstwo świetnych historyjek stworzonych przez cenionych twórców. Co więcej, spośród tytułów dostępnych w serii „Czytam sobie” HarperCollins wybierz takie, które pasować będą do zainteresowań Twojego dziecka. Miłośnikom wynalazków i eksperymentów przypadną do gustu dwa tytuły: „Jabłko Newtona” oraz „Marta i skarby”.
10. Dostosowanie ćwiczeń do możliwości i zainteresowań
Rozwój to kwestia indywidualna, nie próbuj więc przyspieszać go na siłę. Ćwiczcie wzrok i umiejętność skupiania się, powoli wprowadzaj alfabet oraz teksty do czytania dla dzieci z dysleksją. Przyda się wiele wspólnych zabaw: odnajdywanie elementów na obrazku, domino obrazkowe, literowe czy sylabowe, a później nawet gra w Scrabble. Dzieci z dysleksją mają problem ze zrozumieniem tekstu – spróbujcie więc na przykład rysowania obrazków na podstawie czytanek albo układania opisywanych tam zdarzeń w poprawnej kolejności chronologicznej.
Sprawdź również: Błędy w nauce czytania – sprawdź, czego unikać!
Choć nauka czytania dzieci z dysleksją może Cię przerażać, to podstawą jest dobry plan. Uwzględnij w nim nasze wskazówki oraz odpowiednio dobrane lektury. Pamiętaj, że dziecko z dysleksją też może pokochać książki.
Źródła:
Dysleksja – jak uczyć czytać, aby nauczyć?
E. Werner, „Dysleksja – co, jak i dlaczego?”, „Kreda” nr 2/2022, s. 26-30.